Burze to aktualnie jedne z najgwałtowniejszych i najczęściej spotykanych zjawisk pogodowych, które możemy zaobserwować w okresie wiosenno-letnim w Polsce. Najgroźniejsze burze potrafią wyrządzić bardzo duże zniszczenia w aglomeracjach miejskich, ale także zniszczyć piękne tereny natury. Wiele osób obawia się burz, najbardziej gwałtownych burz pojawiających się w środku nocy, którym towarzyszy bardzo porywisty wiatr oraz obfite opady deszczu lub gradu. W tym poradniku przedstawimy podstawowe informacje na temat, jak powstaje burza.
Spis treści
Jak powstaje burza? Co wywołuje burzę?
Do powstania burzy potrzebnych jest kilka podstawowych warunków: wilgoć, niestabilne powietrze oraz siła nośna. Wilgoć zwykle pochodzi z jednego źródła, są to oceany oraz morza. Niestabilne powietrze to zjawisko, które powstaje, gdy ciepłe i wilgotne powietrze znajduje się blisko ziemi, natomiast zimne i suche powietrze znajduje się nad ziemią. Wynika to z różnic w gęstości powietrza. Siła nośna wypycha niestabilne powietrze do góry, tworząc chmurę burzową (Cumulonimbus).
Etapy powstawania burzy:
- Pierwszym etapem powstawania burzy jest zjawisko unoszenia się ciepłego powietrza do góry, spowodowane jest to faktem, iż ciepłe powietrze jest znacznie lżejsze od zimnego, które znajduje się w górnych warstwach atmosfery (temperatura może tam wynosić nawet do -60 stopni Celsjusza)
- Ciepłe powietrze, które zaczyna się unosić, zaczyna się rozprężać, przy tym zjawisku zawsze towarzyszy spadek temperatury. Przy rozprężaniu wszystkie gazy bardzo się ochładzają, a także stają się cięższe.
- Stale ochładzane powietrze z pary wodnej, zaczyna przekształcać się w krople wody. Przy tym zjawisku zaobserwować możemy wydzielanie się dużego ciepła (energii).
- Wyżej wymienione zjawisko, nazywamy kondensacją – przy powstawaniu burzy, wilgotne powietrze powoduje wytracanie znacznie wolniej temperatury, przez co utrzymuje się ona dłużej, a to wpływa na jej niską wagę przez co, staje się lżejsze od otoczenia.
- Ciepłe powietrze jest znacznie lżejsze, dlatego przez cały czas zmierza ku górnym warstwom atmosfery z bardzo dużą prędkością. Ciepłe powietrze może wzbić się nawet na wysokość ponad 16 km nad poziomem morza. Na tak dużej wysokości temperatura powietrza jest bardzo niska.
- W przypadku wstępowania burz zawsze towarzyszy nam odczucie znacznie silniejszego wiatru oraz chłodniejszego powietrza. Spowodowane jest to tym, gdy ciepłe powietrze zmierza do góry zimniejsze, zaczyna opadać. W momencie zetknięcia z ziemią (powierzchnią) chłodne powietrze rozprzestrzenia się na boki, co jest głównym źródłem silnych wiatrów w trakcie trwania burzy.
- Kolejnym etapem powstawania komórki burzowej, jest dotarcie ciepłego powietrza, na wysokość około 16 km, gdzie zaczyna się ochładzać. W ten sposób przybiera postać wody, lodu (gradu) i zaczyna stopniowo lub gwałtownie opadać.
- Opadające krople, o ładunku ujemnych osadzają się w dolnych warstwach chmury. W tym procesie dodatnie ładunki zostają zepchnięte i przesunięte do górnych warstw chmur burzowych. W ten sposób tworzy się podział ładunków.
- Skumulowany ładunek ujemny znajdujący się na dole chmury jest na tyle duży, że znacznie mniejszy ładunek ujemny na ziemi zaczyna być traktowany jako ładunek dodatni.
- Zjawisko to powoduje ogromne napięcie i powstanie piorunów, które towarzyszą w trakcie burzy, czyli błyskawice i grzmoty. Grzmot to nic innego jak gwałtowne rozprężanie się powietrza. Przy tym zjawisku bardzo często towarzyszą gwałtowne opady deszczu.
- Chmura burzowa zanika w momencie, gdy zaczyna przeważać prąd zstępujący.
Zobacz także: Co najbardziej przyciąga pioruny?
Cykl życia burzy
Burze to dynamiczne zjawiska atmosferyczne, które przechodzą przez różne etapy swojego cyklu życia. Oto opis trzech głównych faz cyklu życia burzy: rozwój, dojrzałość i rozproszenie:
Rozwój
Rozwój burzy rozpoczyna się od pewnych warunków atmosferycznych, które sprzyjają powstaniu niestabilności atmosferycznej. Główne czynniki sprzyjające tworzeniu się burzy to ciepłe i wilgotne powietrze, obecność chmur kondensacyjnych oraz występowanie skomplikowanych układów frontów atmosferycznych. W tym stadium, powietrze zaczyna szybko wznosić się w górę, tworząc cumulonimbusy, czyli potężne chmury burzowe. W wyniku intensywnego wznoszenia powietrza, dochodzi do kondensacji pary wodnej i tworzenia się chmur burzowych, które mogą osiągnąć znaczną wysokość. W miarę jak burza się rozwija, zaczynają pojawiać się pierwsze oznaki burzy, takie jak błyskawice i grzmoty.
Dojrzałość
W fazie dojrzałości burza osiąga swój szczyt intensywności. Wewnątrz chmur burzowych występują silne prądy powietrzne, które utrzymują chmurę w pionie. W międzyczasie, opady deszczu, gradu i wiatr osiągają swoje maksymalne wartości. Burza jest w pełni rozwinięta, a chmury burzowe osiągają swoje najwyższe wysokości. W tej fazie można również zaobserwować ekstremalne zjawiska atmosferyczne, takie jak tornada i trąby powietrzne, które mogą występować w okolicach burzy. Faza dojrzałości może trwać od kilkudziesięciu minut do kilku godzin.
Rozproszenie
Po osiągnięciu punktu szczytowego intensywności, burza zaczyna tracić na sile. Spowodowane jest to wyczerpaniem się źródła ciepłego i wilgotnego powietrza oraz brakiem energii do podtrzymania wznoszenia chmur burzowych. Chmury zaczynają się rozpraszać, a opady deszczu słabną. Błyskawice i grzmoty również stają się rzadsze. Burza nadal może wykazywać pewną aktywność, ale jest znacznie mniej groźna niż w fazie dojrzałości. Ostatecznie chmury burzowe rozpraszają się całkowicie, a burza kończy swój cykl życia.
Warto zaznaczyć, że nie wszystkie burze przechodzą przez wszystkie te fazy, i czas trwania każdej fazy może być różny w zależności od warunków atmosferycznych i lokalnych czynników. Burze mogą być miejscami krótkotrwałe i nieszkodliwe lub bardzo intensywne i niebezpieczne. Dlatego też ważne jest monitorowanie prognoz pogody i zachowanie ostrożności podczas występowania burzy.
Zobacz także: Jak powstaje wiatr?
Obserwuj na bieżąco radar burz, który korzysta z satelitów pogodowych do monitorowania chmur, które przekształcają się w burze. Odpowiednie nadajniki i satelity nieustannie obserwują zmieniające się warunki pogodowe, a gromadzone dane przekazywane są automatycznie do odpowiednich systemów, aby w porę poinformować ludzi o potencjalnym zagrożeniu oraz o tym, jak zachować się w czasie burzy.
Prosiłbym o sprawdzenie informacji odnośnie fizycznych zjawisk, niektóre informacje takie jak -600 stopni Celsjusza w atmosferze nie może występować w naturze, gdyż najmniejsza osiągalna temperatura we wszechświecie to -273,15 stopni Celsjusza i jest to zero absolutne.
Dziękujemy za zwrócenie uwagi.