Punkt rosy – co to jest?

Punkt rosy to pojęcie, które jest wykorzystywane w wielu dziedzinach, między innymi w budownictwie, hodowli zwierząt, uprawie roślin czy meteorologii. Przydaje się również w codziennym życiu – doskonale znamy krople wody na butelce wyciągniętej z lodówki, rosę na szybie okna, czy też pleśń występującą na ścianach. Co to jest punkt rosy i jaki ma związek z tymi zjawiskami? Jak wyznaczyć punkt rosy?

Podstawowe informacje o punkcie rosy

Na początku warto zdać sobie sprawę, co to właściwie jest rosa? Najprościej mówiąc, jest to skondensowana para wodna, którą często możemy zaobserwować w postaci drobnych kropelek na liściach roślin, a także na szybach okiennych czy drzwiach. Z tym zjawiskiem nieodłącznie związane jest pojęcie punktu rosy, a dokładniej temperatury punktu rosy. Jest to graniczna wartość, w której para wodna z powietrza rozpoczyna proces skraplania. Poniżej tego punktu gaz zamienia się w ciecz, czyli rosę.

Od czego zależy punkt rosy?

Punkt rosy zależy od warunków zewnętrznych oraz tych panujących w danym budynku lub pomieszczeniu, dlatego też nie można określić uniwersalnej wartości tego parametru. Temperatura punktu rosy jest uzależniona od wilgotności oraz temperatury w określonym miejscu. Co to oznacza w praktyce? Jeżeli pomieszczenie ma stosunkowo słabą izolację, temperatura wewnątrz ulegnie obniżeniu bądź też nastąpi wzrost wilgotności powietrza, na ścianach może się pojawić skroplone powietrze.

Zobacz także:

• Co to jest szadź?
• Co to jest szron?

Punkt rosy – na co ma wpływ?

Na co wpływa punkt rosy? Zjawisko to powoduje, że para wodna obecna w powietrzu ulega skropleniu w wyniku spadku temperatury poniżej wartości granicznej. Wiąże się to z obecnością kropel na ścianie czy szybie okiennej, a w efekcie – z tworzeniem się pleśni i grzybów, które zanieczyszczają powietrze i wywierają szkodliwy wpływ na zdrowie i samopoczucie domowników. Innym ciekawym zjawiskiem, na jakie wpływ ma punkt rosy, jest ułożenie włosów zależnie od wilgotności powietrza i temperatury – mogą one się elektryzować, puszyć się lub skręcać.

Jak obliczyć punkt rosy?

Wiemy już, że punkt rosy zależy od wilgotności pomieszczenia oraz temperatury powietrza, i właśnie te parametry wykorzystujemy do obliczenia jego wartości. Nie jest możliwe określenie stałej, uniwersalnej temperatury tego punktu, gdyż w każdym pomieszczeniu panują nieco inne warunki. Dlatego możemy skorzystać ze wzoru na punkt rosy, który wygląda następująco:

gdzie:

• t_d – temperatura punktu rosy,
• t – temperatura,
• H – wilgotność względna.

W obliczeniach punktu rosy musimy także uwzględnić dane ciśnienie hydrostatyczne. Wynik końcowy możemy odczytać z gotowej krzywej punktu rosy, bądź też skorzystać z kalkulatora do wyliczeń tego parametru.

Temperatura punktu rosy przy względnej wilgotności powietrza – tabela

	45%	50%	55%	60%	65%	70%	75%	80%	85%	90%	95%
2 (°C)	-7,77	-6,56	-5,43	-4,40	-3,16	-2,48	-1,77	-0,98	-0,26	0,47	1,20
4 (°C)	-6,11	-4,88	-3,69	-2,16	-1,79	-0,88	-0,09	0,78	1,62	2,44	3,20
6 (°C)	-4,49	-3,07	-2,10	-1,05	-0,08	0,85	1,86	2,72	3,62	4,48	5,28
8 (°C)	-2,69	-1,61	-0,44	0,67	1,80	2,83	3,82	4,77	5,66	6,48	7,32
10 (°C)	-1,26	0,02	1,31	2,53	3,74	4,79	5,82	6,79	7,65	8,45	9,31
12 (°C)	0,35	1,84	3,19	4,46	5,63	6,74	7,75	8,69	9,60	10,48	11,33
14 (°C)	2,20	3,76	5,10	6,40	7,58	8,67	9,70	10,71	11,64	12,55	13,36
15 (°C)	3,12	4,65	6,07	7,36	8,52	9,63	10,70	11,69	12,62	13,52	14,42
16 (°C)	4,07	5,59	6,98	8,29	9,47	10,61	11,68	12,66	13,63	14,58	15,54
17 (°C)	5,00	6,48	7,92	9,18	10,39	11,48	12,54	13,57	14,50	15,36	16,19
18 (°C)	5,90	7,43	8,83	10,12	11,33	12,44	14,48	14,56	15,41	16,31	17,25
19 (°C)	6,80	8,33	9,75	11,09	12,26	13,37	14,49	15,47	16,40	17,37	18,22
20 (°C)	7,73	9,30	10,72	12,00	13,22	14,40	15,48	16,46	17,44	18,36	19,18
21 (°C)	8,60	10,22	11,59	12,92	14,21	15,36	16,40	17,44	18,41	19,27	20,19
22 (°C)	9,54	11,16	12,52	13,89	15,19	16,27	17,41	18,42	19,39	20,28	21,22
23 (°C)	10,44	12,02	13,47	14,87	16,04	17,29	18,37	19,37	20,37	21,34	22,23
24 (°C)	11,34	12,93	14,44	15,73	17,06	18,21	19,22	20,33	21,37	22,32	23,18
25 (°C)	12,20	13,83	15,37	16,69	17,99	19,11	20,24	21,35	22,27	23,30	24,22
26 (°C)	13,15	14,84	16,26	17,67	18,90	20,09	21,29	22,32	23,32	24,31	25,16
27 (°C)	14,08	15,68	17,24	18,57	19,83	21,11	22,23	23,31	24,32	25,22	26,10
28 (°C)	14,96	16,61	18,14	19,38	20,86	22,07	23,18	24,28	25,25	26,20	27,18
29 (°C)	15,85	17,58	19,04	20,48	21,83	22,97	24,20	25,23	26,21	27,26	28,18
30 (°C)	16,79	18,44	19,96	21,44	22,71	23,94	25,11	26,10	27,21	28,19	29,09
32 (°C)	18,62	20,28	21,90	23,26	24,65	25,79	27,08	28,24	29,23	30,16	31,17
34 (°C)	20,42	22,19	23,77	25,19	26,54	27,85	28,94	30,09	31,19	32,13	33,11
36 (°C)	22,23	24,08	25,50	27,00	28,41	29,65	30,88	31,97	33,05	34,23	35,06
38(°C)	23,97	25,74	27,44	28,87	30,31	31,62	32,78	33,96	35,01	36,05	37,03
40 (°C)	25,79	27,66	29,22	30,81	32,16	33,48	34,69	35,86	36,98	38,05	39,11
45 (°C)	30,29	32,17	33,86	35,38	36,85	38,24	39,54	40,74	41,87	42,97	44,03
50 (°C)	34,76	36,63	38,46	40,09	41,58	42,99	44,33	45,55	46,75	47,90	48,98

Różne zastosowania punktu rosy

Wiedza, jak obliczyć punkt rosy, przydaje się przed osuszaniem budynku czy odgrzybianiem pomieszczenia. Warto także znać tę wartość, aby zapobiec wilgoci na ścianach i tworzeniu się pleśni. Prawidłowe określenie punktu rosy ma również znaczenie w konstruowaniu i funkcjonowaniu urządzeń badających wilgotność powietrza (wilgotnościomierzy). Specjalną płytkę poddaje się ochłodzeniu, aż para wodna zacznie się na niej skraplać. W rezultacie temperatura płytki będzie określała wartość punktu rosy.

Parametr ten wykorzystuje się także w przypadku urządzeń klimatyzujących oraz wentylujących. Ponadto punkt rosy znajduje zastosowanie w niektórych obszarach przemysłu, takich jak suszenie sprężonym powietrzem czy pomiary suchości w miejscach produkcji tworzyw sztucznych.