Punkt rosy to pojęcie, które jest wykorzystywane w wielu dziedzinach, między innymi w budownictwie, hodowli zwierząt, uprawie roślin czy meteorologii. Przydaje się również w codziennym życiu – doskonale znamy krople wody na butelce wyciągniętej z lodówki, rosę na szybie okna, czy też pleśń występującą na ścianach. Co to jest punkt rosy i jaki ma związek z tymi zjawiskami? Jak wyznaczyć punkt rosy?
Spis treści
Podstawowe informacje o punkcie rosy
Na początku warto zdać sobie sprawę, co to właściwie jest rosa? Najprościej mówiąc, jest to skondensowana para wodna, którą często możemy zaobserwować w postaci drobnych kropelek na liściach roślin, a także na szybach okiennych czy drzwiach. Z tym zjawiskiem nieodłącznie związane jest pojęcie punktu rosy, a dokładniej temperatury punktu rosy. Jest to graniczna wartość, w której para wodna z powietrza rozpoczyna proces skraplania. Poniżej tego punktu gaz zamienia się w ciecz, czyli rosę.
Od czego zależy punkt rosy?
Punkt rosy zależy od warunków zewnętrznych oraz tych panujących w danym budynku lub pomieszczeniu, dlatego też nie można określić uniwersalnej wartości tego parametru. Temperatura punktu rosy jest uzależniona od wilgotności oraz temperatury w określonym miejscu. Co to oznacza w praktyce? Jeżeli pomieszczenie ma stosunkowo słabą izolację, temperatura wewnątrz ulegnie obniżeniu bądź też nastąpi wzrost wilgotności powietrza, na ścianach może się pojawić skroplone powietrze.
Zobacz także:
Punkt rosy – na co ma wpływ?
Na co wpływa punkt rosy? Zjawisko to powoduje, że para wodna obecna w powietrzu ulega skropleniu w wyniku spadku temperatury poniżej wartości granicznej. Wiąże się to z obecnością kropel na ścianie czy szybie okiennej, a w efekcie – z tworzeniem się pleśni i grzybów, które zanieczyszczają powietrze i wywierają szkodliwy wpływ na zdrowie i samopoczucie domowników. Innym ciekawym zjawiskiem, na jakie wpływ ma punkt rosy, jest ułożenie włosów zależnie od wilgotności powietrza i temperatury – mogą one się elektryzować, puszyć się lub skręcać.
Jak obliczyć punkt rosy?
Wiemy już, że punkt rosy zależy od wilgotności pomieszczenia oraz temperatury powietrza, i właśnie te parametry wykorzystujemy do obliczenia jego wartości. Nie jest możliwe określenie stałej, uniwersalnej temperatury tego punktu, gdyż w każdym pomieszczeniu panują nieco inne warunki. Dlatego możemy skorzystać ze wzoru na punkt rosy, który wygląda następująco:
gdzie:
- td – temperatura punktu rosy,
- t – temperatura,
- H – wilgotność względna.
W obliczeniach punktu rosy musimy także uwzględnić dane ciśnienie hydrostatyczne. Wynik końcowy możemy odczytać z gotowej krzywej punktu rosy, bądź też skorzystać z kalkulatora do wyliczeń tego parametru.
Temperatura punktu rosy przy względnej wilgotności powietrza – tabela
| 45% | 50% | 55% | 60% | 65% | 70% | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | |
| 2 (°C) | -7,77 | -6,56 | -5,43 | -4,40 | -3,16 | -2,48 | -1,77 | -0,98 | -0,26 | 0,47 | 1,20 |
| 4 (°C) | -6,11 | -4,88 | -3,69 | -2,16 | -1,79 | -0,88 | -0,09 | 0,78 | 1,62 | 2,44 | 3,20 |
| 6 (°C) | -4,49 | -3,07 | -2,10 | -1,05 | -0,08 | 0,85 | 1,86 | 2,72 | 3,62 | 4,48 | 5,28 |
| 8 (°C) | -2,69 | -1,61 | -0,44 | 0,67 | 1,80 | 2,83 | 3,82 | 4,77 | 5,66 | 6,48 | 7,32 |
| 10 (°C) | -1,26 | 0,02 | 1,31 | 2,53 | 3,74 | 4,79 | 5,82 | 6,79 | 7,65 | 8,45 | 9,31 |
| 12 (°C) | 0,35 | 1,84 | 3,19 | 4,46 | 5,63 | 6,74 | 7,75 | 8,69 | 9,60 | 10,48 | 11,33 |
| 14 (°C) | 2,20 | 3,76 | 5,10 | 6,40 | 7,58 | 8,67 | 9,70 | 10,71 | 11,64 | 12,55 | 13,36 |
| 15 (°C) | 3,12 | 4,65 | 6,07 | 7,36 | 8,52 | 9,63 | 10,70 | 11,69 | 12,62 | 13,52 | 14,42 |
| 16 (°C) | 4,07 | 5,59 | 6,98 | 8,29 | 9,47 | 10,61 | 11,68 | 12,66 | 13,63 | 14,58 | 15,54 |
| 17 (°C) | 5,00 | 6,48 | 7,92 | 9,18 | 10,39 | 11,48 | 12,54 | 13,57 | 14,50 | 15,36 | 16,19 |
| 18 (°C) | 5,90 | 7,43 | 8,83 | 10,12 | 11,33 | 12,44 | 14,48 | 14,56 | 15,41 | 16,31 | 17,25 |
| 19 (°C) | 6,80 | 8,33 | 9,75 | 11,09 | 12,26 | 13,37 | 14,49 | 15,47 | 16,40 | 17,37 | 18,22 |
| 20 (°C) | 7,73 | 9,30 | 10,72 | 12,00 | 13,22 | 14,40 | 15,48 | 16,46 | 17,44 | 18,36 | 19,18 |
| 21 (°C) | 8,60 | 10,22 | 11,59 | 12,92 | 14,21 | 15,36 | 16,40 | 17,44 | 18,41 | 19,27 | 20,19 |
| 22 (°C) | 9,54 | 11,16 | 12,52 | 13,89 | 15,19 | 16,27 | 17,41 | 18,42 | 19,39 | 20,28 | 21,22 |
| 23 (°C) | 10,44 | 12,02 | 13,47 | 14,87 | 16,04 | 17,29 | 18,37 | 19,37 | 20,37 | 21,34 | 22,23 |
| 24 (°C) | 11,34 | 12,93 | 14,44 | 15,73 | 17,06 | 18,21 | 19,22 | 20,33 | 21,37 | 22,32 | 23,18 |
| 25 (°C) | 12,20 | 13,83 | 15,37 | 16,69 | 17,99 | 19,11 | 20,24 | 21,35 | 22,27 | 23,30 | 24,22 |
| 26 (°C) | 13,15 | 14,84 | 16,26 | 17,67 | 18,90 | 20,09 | 21,29 | 22,32 | 23,32 | 24,31 | 25,16 |
| 27 (°C) | 14,08 | 15,68 | 17,24 | 18,57 | 19,83 | 21,11 | 22,23 | 23,31 | 24,32 | 25,22 | 26,10 |
| 28 (°C) | 14,96 | 16,61 | 18,14 | 19,38 | 20,86 | 22,07 | 23,18 | 24,28 | 25,25 | 26,20 | 27,18 |
| 29 (°C) | 15,85 | 17,58 | 19,04 | 20,48 | 21,83 | 22,97 | 24,20 | 25,23 | 26,21 | 27,26 | 28,18 |
| 30 (°C) | 16,79 | 18,44 | 19,96 | 21,44 | 22,71 | 23,94 | 25,11 | 26,10 | 27,21 | 28,19 | 29,09 |
| 32 (°C) | 18,62 | 20,28 | 21,90 | 23,26 | 24,65 | 25,79 | 27,08 | 28,24 | 29,23 | 30,16 | 31,17 |
| 34 (°C) | 20,42 | 22,19 | 23,77 | 25,19 | 26,54 | 27,85 | 28,94 | 30,09 | 31,19 | 32,13 | 33,11 |
| 36 (°C) | 22,23 | 24,08 | 25,50 | 27,00 | 28,41 | 29,65 | 30,88 | 31,97 | 33,05 | 34,23 | 35,06 |
| 38(°C) | 23,97 | 25,74 | 27,44 | 28,87 | 30,31 | 31,62 | 32,78 | 33,96 | 35,01 | 36,05 | 37,03 |
| 40 (°C) | 25,79 | 27,66 | 29,22 | 30,81 | 32,16 | 33,48 | 34,69 | 35,86 | 36,98 | 38,05 | 39,11 |
| 45 (°C) | 30,29 | 32,17 | 33,86 | 35,38 | 36,85 | 38,24 | 39,54 | 40,74 | 41,87 | 42,97 | 44,03 |
| 50 (°C) | 34,76 | 36,63 | 38,46 | 40,09 | 41,58 | 42,99 | 44,33 | 45,55 | 46,75 | 47,90 | 48,98 |
Różne zastosowania punktu rosy
Wiedza, jak obliczyć punkt rosy, przydaje się przed osuszaniem budynku czy odgrzybianiem pomieszczenia. Warto także znać tę wartość, aby zapobiec wilgoci na ścianach i tworzeniu się pleśni. Prawidłowe określenie punktu rosy ma również znaczenie w konstruowaniu i funkcjonowaniu urządzeń badających wilgotność powietrza (wilgotnościomierzy). Specjalną płytkę poddaje się ochłodzeniu, aż para wodna zacznie się na niej skraplać. W rezultacie temperatura płytki będzie określała wartość punktu rosy.
Parametr ten wykorzystuje się także w przypadku urządzeń klimatyzujących oraz wentylujących. Ponadto punkt rosy znajduje zastosowanie w niektórych obszarach przemysłu, takich jak suszenie sprężonym powietrzem czy pomiary suchości w miejscach produkcji tworzyw sztucznych.