W niniejszym artykule przyjrzymy się tajemniczym „Ogniom świętego Elma” – niezwykłemu zjawisku atmosferycznemu, które jawi się jako błyszczące świetliki na końcach struktur. To fascynujące zjawisko, często obserwowane jest w trakcie burz oraz na morzu, stanowi efekt związany z intensywnymi polami elektrycznymi.
Co to są ognie świętego Elma?
„Ognie świętego Elma” to stary zwrot używany w morskiej terminologii, który odnosi się do zjawiska zwanego „St. Elmo’s Fire” w języku angielskim. To zjawisko jest atmosferycznym efektem jonizacji, które występuje w warunkach atmosferycznych związanych z burzami (wyładowaniami elektrycznymi) lub silnymi wiatrami na morzu.
Ognie świętego Elma pojawiają się jako błyszczące, błękitne świetliki na końcach wystających elementów struktur, takich jak maszty, anteny lub końce skrzydeł samolotów. Te błyski świetlne są efektem jonizacji powietrza wokół przewodzących elementów struktury, co zachodzi podczas silnych pól elektrycznych powstających w wyniku burz.
Zjawisko to zostało nazwane na cześć św. Erazma z Formii, także znanego jako św. Elmo, patrona marynarzy. W przeszłości marynarze często widywali to zjawisko podczas sztormów na morzu i przypisywali je opiece tego świętego. Mimo że Ognie świętego Elma bywają spektakularne i tajemnicze, są one bezpiecznym efektem elektrycznym.
Jak powstaje zjawisko ognie świętego Elma?
Ognie świętego Elma są zjawiskiem atmosferycznym, które występuje, gdy dochodzi do jonizacji powietrza wokół wystających elementów struktur. Poniżej znajduje się krótka ilustracja procesu powstawania ogni świętego Elma:
- W warunkach burzowych lub podczas intensywnego złego stanu pogody, w atmosferze może wystąpić silne pole elektryczne. Pole to może powstać w wyniku rozładowań atmosferycznych, zbliżającej się burzy, lub innych procesów atmosferycznych generujących intensywne pola elektryczne.
- W miejscach, gdzie wystające elementy struktury, takie jak maszty statków, znajdują się w bliskiej odległości od chmur burzowych, pole elektryczne może powodować jonizację cząsteczek powietrza wokół tych elementów. Jonizacja oznacza przekształcenie neutralnych cząsteczek powietrza w jony, czyli naładowane elektrycznie cząsteczki.
- Naładowane jony powietrza zaczynają emitować światło, tworząc efekt koronowy, który jest widoczny jako błyszczące świetliki wokół wystających elementów struktury. To światło ma zazwyczaj niebieski lub fioletowy kolor.
- Ognie świętego Elma są bezpiecznym zjawiskiem elektrycznym. Nie mają związku z prawdziwym ogniem, a emitowane światło jest wynikiem procesów fizycznych związanych z jonizacją powietrza.
Ognie świętego Elma bywają obserwowane na morzu podczas sztormów, na lotniskach w trakcie burz, a także na wysokich strukturach, takich jak maszty statków, kominów czy anteny radiowe, które wystają ponad otaczającą je atmosferę.
Jak wyglądają ognie świętego Elma?
Ognie świętego Elma prezentują się jako błyszczące, błękitne lub fioletowe błyski światła. Cechy charakterystyczne wyglądu ogni świętego Elma:
- Światło emitowane przez Ognie świętego Elma zazwyczaj ma niebieski lub fioletowy kolor.
- Ognie świętego Elma prezentują się jako punktowe świetliki, które otaczają koniec wystających obiektów. Nie są to rozległe płomienie, ale raczej subtelne, punktowe błyski świetlne.
- Zjawisko Ognia świętego Elma jest szczególnie widoczne zwłaszcza podczas nocy lub w czasie burzy, kiedy jest dostatecznie ciemno, aby dostrzec ten efekt.
- Ognie świętego Elma mogą być stosunkowo stabilne, utrzymując się przez pewien czas, gdy warunki atmosferyczne pozwalają na zachowanie jonizacji powietrza. Jednak zjawisko to nie jest trwałe i zanika, gdy warunki atmosferyczne ulegają zmianie.
Warto podkreślić, że Ognie świętego Elma nie są związane z rzeczywistym ogniem, a światło, które emitują, jest efektem fizycznych procesów związanych z jonizacją powietrza. To zjawisko było obserwowane i opisywane przez marynarzy od wieków, co prowadziło do nadawania mu nazwy związanej z ochroną świętego Elma, patrona marynarzy.
