Burze i towarzyszące jej zjawiska, czyli pioruny, grzmoty i błyskawice od zawsze wzbudzają strach, a także jednocześnie podziw nad siłą tego niebezpiecznego zjawiska. Do powstania wyładowań atmosferycznych potrzebne jest spełnienie kilku warunków, między innymi powietrze rozgrzane do około 30 tys. stopni Celsjusza. W tym artykule przedstawimy informacje na temat, co to jest grzmot oraz piorun, jak tworzą się pioruny oraz w co najczęściej uderza piorun.
Spis treści
Co to jest grzmot i piorun?
W pierwszej kolejności zacznijmy od wytłumaczenia i przedstawienia definicji, czym jest grzmot oraz piorun:
- Grzmot – to huk towarzyszący wyładowaniu elektrycznemu w atmosferze, powstaje wzdłuż drogi pioruna na skutek wysokiej temperatury i gwałtownego rozszerzenia się powietrza, które staje się źródłem fali akustycznej. Grzmot to nic innego jak odgłos uderzenia pioruna.
- Piorun – to powstające naturalnie bardzo silne wyładowanie elektrostatyczne w atmosferze, które występuje głównie podczas burz. Piorunom często towarzyszy grom dźwiękowy (grzmot) oraz błyskawice (zjawisko świetlne na niebie). Temperatura błyskawicy jest bardzo wysoka, potrafi podgrzać powietrze do około 28 tysięcy stopni Celsjusza.
Skąd się bierze przerażający huk – grzmot?
Podczas burzy dochodzi do silnych wyładowań, powstają pioruny i grzmoty. Ogromny huk towarzyszący podczas burz spowodowany jest zjawiskiem, które informuje nas, że wraz ze wzrostem temperatury ciała, rośnie również jego objętość. W piorunie dzieje się to w ułamku sekundy, a różnica temperatury jest ogromna. W ten sposób powietrze gwałtownie zwiększa swoją objętość, w celu wyrównania ciśnień rozszerza się na wszystkie strony z ponaddźwiękową prędkością. Średnio z siłą około dziesięciorga razy większą niż ciśnienie atmosferyczne. Nagłe przekroczenie tej prędkości powoduje powstanie fali uderzeniowej, która dla ludzkiego ucha słyszana jest jako ogromny i głośny huk lub trzask, zwany potocznie grzmotem.
Sprawdź także: Radar piorunów
W co uderza piorun?
Wszystkie pioruny uderzają w ziemie najlepiej przewodzącą drogą. W pierwszej fazie jest to powietrze, które jednak nie jest najlepszym przewodnikiem prądu. W ten sposób strumień elektronów zmierza do najżywszego punktu w danych regionie / okolicy, takim elementem może być np. wysokie samotne drzewo czy antena telewizyjna, satelitarna lub maszty telefonii komórkowej. Ważne jest, aby w czasie burzy unikać otwartych przestrzeni, należy także uważać na to, co trzymamy w rękach (unikaj trzymania telefonu i metalowych przedmiotów oraz elementów), ponieważ sami możemy się stać punktem, w który uderzy piorun. Wiele osób podczas burzy uważa, że bezpieczną opcją jest schowanie się pod drzewem, nic bardziej mylnego. Samotne drzewa to bardzo niebezpieczne miejsce, pioruny bardzo często uderzają w nie, ponieważ stanowią najwyższy element w danej okolicy. Pamiętajmy, że prąd przechodzi znacznie lepiej przez człowieka niż drzew, dlatego przebywając blisko drzewa, w które uderzy piorun, możemy zostać również porażeni. Nie jest możliwe dokładne ustalenie, gdzie piorun uderzy w powierzchnię ziemi. Wiemy jednak, że w wielu przypadkach piorun lubi uderzać ponownie w te same miejsca. Odsyłamy także do artykułu, jak zabezpieczyć dom przed piorunami!
Jak powstają pioruny? [INFOGRAFIKA]
źródło: PAP, Focus